09 maart 2017

Laagste prijs

Vanaf het begin verzet de Code zich tegen aanbestedingen en contractsuitgiftes tegen laagste prijs alleen. Wij willen dat er een goede afweging plaatsvindt tussen prijs en kwaliteit. Daarbij telt zowel de weging die aan kwaliteit wordt gegeven, als de manier waarop kwaliteit wordt uitgevraagd. De laatste tijd krijgen we klachten over beide.

Zo wordt nogal eens de kwaliteit geformuleerd in de vorm van minimum eisen, en als daaraan voldaan wordt geldt alleen de prijs nog. In de praktijk komen die minimumeisen dan toch onder druk, omdat er geen begrenzing zit aan de laagste prijs. Het is de Pontius Pilatus methode, om te doen alsof je kwaliteit weegt, en gewoon je gang te gaan met prijsdruk.

Een andere praktijk die we tegenkomen is dat de kwaliteitseisen zo opgesteld worden dat er geen serieus verschil ontstaat tussen goede en slechte aanbiedingen. Dan wordt bijvoorbeeld de organisatiekwaliteit gemeten aan de hand van een tekst over organisatieopbouw en sturing. In plaats van dat gekeken wordt naar de kwaliteit van de mensen die verantwoordelijk worden qua leiding voor een project. In zo’n geval kan de officiële weging van het aspect wel 30% zijn, op papier, maar omdat het niet differentieert , in de praktijk maar voor 0% wegen.

Het is natuurlijk wel zo dat bij de weging in punten de laagste prijs het meeste aantal punten moet scoren, maar het effect daarvan kan in balans worden gebracht op verschillende manieren:
A. Door een prijsrange af te geven, met een duidelijke (en zorgvuldig geanalyseerde) ondergrens
B. Door de punten niet lineair te verbinden aan de geboden prijs, maar met een afvlakkende curve
C. Door een redelijke weging van de factoren prijs en kwaliteit t.o.v. elkaar
D. Door te bewerkstelligen dat op kwaliteit echt verschil gemeten wordt tussen goed en slecht.

Ten laatste wijs ik er op dat bedacht moet worden dat het gaat om dienstverlening en een contract met een langere looptijd. Bij het afsluiten van een contract in de schoonmaak zie ik nogal eens dat alle waarden contant gemaakt worden t.b.v. de vergelijking. Er wordt dan als het ware onderhandeld over een foto, terwijl er een film wordt ingekocht. Juist de kwaliteitsfactoren maken het mogelijk om over de hele looptijd van het contract afspraken te maken waar je wat aan blijft hebben, als de details van het prijscontract al vergeten zijn.

Kees Blokland